İstanbul’un çöpü boşa gitmiyor

İSTANBUL (AA) - ALİ CEVAHİR AKTÜRK - İstanbul'un çöpünden yıllık 340 milyon KWh elektrik enerjisi üretilirken, bu rakam Trabzon büyüklüğünde bir şehrin hane başına elektrik ihtiyacını karşılayabiliyor.

AA muhabirinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi yetkililerinden aldığı bilgiye göre, her gün 17 bin ton atığın oluştuğu İstanbul’da, kaynakta ayrı toplama, geri dönüşüm ve geri kazanım alanlarında çeşitli çalışmalar yürütülüyor.

Kentte oluşan atıkların tamamı, 1994 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesinin bir kuruşu olarak faaliyetlerine başlayan İSTAÇ AŞ tarafından, Asya ve Avrupa yakalarında bulunan düzenli depolama sahalarında çevreye ve insan sağlığına zarar gelmeyecek şekilde bertaraf ediliyor.

Her gün ilçe belediyeleri tarafından toplanan evsel atıklar, İstanbul’un muhtelif noktalarında bulunan çöpaktarma istasyonlarına getirilirken, bu atıklar özel taşıma araçlarıyla Avrupa yakasında günlük ortalama 450, Anadolu yakasında ise 250 sefer yapılarak katı atık düzenli depolama alanlarına taşınıyor.

Katı atık düzenli depolama sahalarında depolanan atıkların, zamanla içeriğindeki oksijeni tüketerek, bu ortamda üreyen anaerobik bakteriler yardımıyla oksijensiz çürümesi sonucu depo gazı (LFG) meydana gelirken, depo gazından yıllık 340 milyon KWh elektrik enerjisi üretiliyor. Bu da yaklaşık olarak 800 bin hanelik bir nüfusun, Trabzon büyüklüğünde bir büyük şehrin hane başına elektrik ihtiyacını karşılanabileceği anlamına geliyor.

Çöpten yeşil alanlara gübre...

Belediye yetkilileri, düzenli depolama ve çöp gazından enerji üretim çalışmalarının yanı sıra, organik atıklardan kompost üretimi ve geri kazanımı çalışmaları yürütüldüğü bilgisini de verdi.

Belediye atıklarının içerisindeki organik içerikli bölümün değerlendirilmesi, düzenli depolama sahalarına gönderilen atık miktarının azaltılması amacıyla 2001 yılında Kumburgaz'da Geri Kazanım ve Kompost tesisi kuruldu. Tesise gelen evsel katı atıklar ön ayrıştırma işleminden sonra elekten geçirilerek elek üstü malzeme geri kazanım birimine beslenirken, bu bölümde kağıt, plastik, metal gibi atıkların geri dönüşümü sağlanıyor. Bu tesiste üretilen yıllık 20 bin ton kompost İstanbul’un park bahçelerinde aynı zamanda ana arter kenarlarında düzenlenen yeşil alanlarda organik gübre olarak kullanılıyor.

Şile'de bulunan Kömürcüoda Geri Kazanım ve  Biyokurutma Tesisine gelen plastik malzemeler, kağıt-karton, demir, alüminyum, cam gibi geri dönüşebilir atıklar, tam otomasyonlu mekanik ayrıştırıcılarda ayrıştırılırken, kalan kısım ise tesisin biyokurutma ünitesinde 3-4 hafta boyunca kurutularak çimento fabrikalarında ek yakıt olarak kullanılabilen atıktan türetilmiş yakıta (ATY) dönüştürülüyor.

Yeni projeler yolda

Yeni projeler ürütmeye devam eden İSTAÇ, yakma ve biyometanizasyon (organik atıklardan biyogaz üretimi) projeleri üzerinde de çalışıyor. Belediye yetkilileri konuya ilişkin şu bilgileri paylaştı:

"Yakma Tesisi Projesi kapsamında, 2011 yılında fizibilite çalışmaları yürütülmüş olup çalışma, Amerikan Kalkınma Ajansı tarafından hibe kredi ile desteklenmiştir. İstanbul Avrupa yakasında uygulanacak İBB Atık Yakma ve Enerji Üretim Tesisi ile atık bertarafının yanı sıra tesiste 70 MWh kapasitede elektrik enerjisi üretimi hedeflenmektedir. Proje ile hem organik atık azaltımı hem de yenilebilir enerji hedefleri açısından, AB uyum sürecinde önemli bir adım atılmış olacaktır."

Anadolu Ajansı