Rota Azerbaycan'a çevrildi: Avrupa gaz arayışı içerisinde

Uluslararası Enerji Ajansı, Azerbaycan Enerji Bakanlığı ve bp verilerinden derlenen verilere göre, Azerbaycan geçen yıl 43,9 milyar metreküp doğal gaz üretti.

Geçen yıl ürettiği gazın 18,9 milyar metreküpünü ihraç eden Bakü, bunun 8,5 milyar metreküpünü Türkiye'ye gönderdi. Bu dönemde, Trans-Adriyatik Boru Hattı (TAP) aracılığıyla 8,2 milyar metreküplük kısım ise Avrupa'ya transfer edildi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in şubatta yaptığı açıklamaya göre, geriye kalan doğal gaz ise Bulgaristan ve Gürcistan gibi Avrupa ülkelerine iletildi.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Enerji Komiseri Kadri Simson bugün Azerbaycan'da temaslarda bulunacak.

Avrupa Komisyonu'nun Twitter hesabından dün yapılan paylaşımda, "Rusya'nın enerji kaynaklarını silah olarak kullanmaya devam ettiği bir ortamda, enerji ithalatımızın çeşitlendirilmesi AB için bir önceliktir. Başkan von der Leyen ve Kadri Simson, iş birliğini daha da güçlendirmek için yarın Azerbaycan'da olacak." ifadelerine yer verildi.

Söz konusu temaslar kapsamında Azerbaycan'dan ilave doğal gaz alımı için görüşme yapılacağı öngörülüyor.

Öte yandan, toplam 1,3 trilyon metreküp kanıtlanmış doğal gaz rezervine sahip Azerbaycan'dan gönderilen gazın artırılması için ek yatırımlara ihtiyaç duyuluyor. Ek boru hattı ve kapasite genişletme yatırımlarının yanı sıra Bakü'nün doğal gaz üretimini de ciddi seviyede artırması gerekiyor.

Güney Gaz Koridoru kapsamında inşa edilen Trans Anadolu Doğalgaz Boru Hattı'nın (TANAP) Avrupa ayağı olan TAP'ın yıllık kapasitesi 10 milyar metreküp olarak hesaplanıyor. Bu boru hattı, kapasitesi ikiye çıkarılabilecek şekilde inşa edildi.

Bu arada, 8 Temmuz'da Yunanistan-Bulgaristan boru hattının (IGB) açılışı Yunanistan'ın Gümülcine kentinde yapıldı.

TAP'a bağlanan 182 kilometre uzunluğundaki IGB, Azerbaycan doğal gazını Avrupa'ya taşıyor. Ancak TAP ile birlikte söz konusu hattın kapasitesi de hesaplansa bu yalnızca Avrupa'nın Rusya'dan aldığı gazın küçük bir kısmını ikame ediyor.

Rusya'dan yılda yaklaşık 155 milyar metreküp doğal gaz satın alan Avrupa'nın Azerbaycan'dan "çok daha fazla" gaz satın alması durumunda kayda değer bir ikame söz konusu olabiliyor.

Avrupa, Güney Gaz Koridoru'nda kapasite artışı istiyor. TAP'ın kapasitesinin 10 milyar metreküpten 20 milyar metreküpe çıkarılması teknik olarak mümkün görünüyor.

TANAP'ın kapasitesinin de 16 milyar metreküpten önce 24 milyar metreküpe, daha sonra 31 milyar metreküpe çıkartılması yatırımlarla gerçekleştirilebilecek bir hedef olarak değerlendiriliyor. Bu hedeflerin ise 5 yıldan önce hayata geçirilmesi mümkün görünmüyor, zira kapasite artışları için yatırımlar yapılsa da ek protokoller ve anlaşmalar gerekiyor.

Azerbaycan'ın da doğal gaz üretimini ciddi miktarda artırması gerektiği hesaba katıldığında ülkenin, yakın gelecekte Avrupa'nın Rus gazına bağımlılığını önemli ölçüde azaltmasına yardım edemeyeceği öngörülüyor.