ASALA'nın şehit ettiği büyükelçi: Ahmet Galip Balkar

1983 yılında Türkiye'nin Belgrad Büyükelçiliği binası yakınlarında düzenlenen ve Büyükelçi Galip Balkar'ın ölümüyle sonuçlanan suikast Belgrad saldırısı, olarak tarihe geçti.

Büyükelçi Galip Balkar, 9 Mart 1983 tarihinde, Yugoslav Dışişleri Bakanlığı'nda görüşmeye gitmek üzere ayrıldığı Büyükelçilik binasının 400 metre kadar ilerisinde, otomobilinin içindeyken, silahlı iki kişinin saldırısı sonucunda ağır yaralandı.

Bir kurşun Balkar'ın omzundan girip çıkarken, diğer kurşun şakağından girerek beyninde hasar meydana getirdi. Aynı saldırıda 36 yaşındaki makam şoförü Necati Kaya da, sol omzundan giren ve sağ omzu civarında kalan mermiyle yaralandı.

Dragan Vuković adlı Yugoslav öğrenci arabaya binerek Balkar ve Kaya'yı hastaneye götürdü. Kaya'nın hayati tehlikesinin bulunmadığı anlaşıldı, Balkar ise yoğun bakıma alındı.

Balkar'ın şakağına saplanan kurşun ameliyatla alındı, fakat üç santimlik delik meydana getirdiği için beyni şişmeye ve damarları çatlamaya başladı.

Nevrohirvska Klinik Hastanesi, Büyükelçi Balkar'ın 11 Mart 1983 tarihinde, Türkiye saatiyle 19.20'de vefat ettiğini duyurdu.

SUÇUNU İTİRAF ETTİ

Katillere engel olmak isteyen Zorica Zolotić adlı genç kız yaralandı; katillere kendi tabancasıyla ateş eden emekli albay Slobodan Brajović ise aldığı iki kurşun yarasıyla sakat kaldı. Zeljko Milivojević adlı 25 yaşındaki öğrenci ise ağır yaralandı ve kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. Saldırıyı gerçekleştirenlerden 23 yaşındaki Harutyun Kirkor Levonian olay yerinde yaralandı ve hastaneye götürüldü; daha sonra belden aşağısı felç oldu. 21 yaşındaki Raffi Alexandre Elbekian (d. 1962) ise kaçtı, fakat sekiz saat sonra Macaristan sınırına yakın bir tren istasyonunda yakalandı. Önce olayı bilmezlikten gelen Elbekian, daha sonradan suçunu itiraf etti. Üzerlerinden Lübnan pasaportu çıkan iki katil hakkında hazırlanan iddianame 7 Eylül 1983'te mahkemeye sunuldu. Levonian ve Elbekian, Balkar'ı öldürmek ve Kaya'yı yaralamak dışında bir Yugoslav vatandaşını öldürmek ve bir diğer Yugoslav vatandaşını öldürmeye teşebbüs etmek suçlarıyla itham edildi. Belgrad Bölge Mahkemesi'nde ilk duruşma 6 Aralık 1983'te yapıldı.

20 YIL AĞIR HAPİS CEZASINA ÇARPTIRILDILAR

Suikastın birinci yıldönümü olan 9 Mart 1984'te açıklanan kararla sanıklar, Yugoslavya'da bir sivil mahkemenin verebileceği en yüksek ceza olan "20 yıl ağır hapis cezasına" çarptırıldılar. Savunma avukatları tarafından temyize götürülen dosyanın Yugoslavya Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Mahkemesi tarafından incelenmesine 3 Ekim 1984'te başlandı.

Yüksek Mahkeme, Levonian'ın cezasını onadı, Elbekian'ın cezasını ise 15 yıla indirdi. Levonian 1987 Mayıs ayında "sağlık durumunun kötüleştiği ve 2-3 aylık ömrü kaldığı" gerekçesiyle serbest bırakıldı. Toplamda 4 yıl 2 ay hapiste kalan Levonian, Yunanistan üzerinden Lübnan'a gitti. Daha sonra Ermenistan'ın başkenti Erivan'a, ailesinin yanına yerleşti. Adını "Antranik Bogossian" olarak değiştirdi ve fotoğraf malzemesi ithalatıyla uğraşmaya başladı.

28 Temmuz 1998 tarihinde Yunanistan'daki Elefthertipia gazetesinde yayımlanan röportajında "pişman olmadığını" belirtti.

Elbekian ise 3 Aralık 1990 tarihinde serbest bırakıldı. Beyrut'a yerleşti.

Yıllar sonra, Belgrad'da yayımlanan DT Magazin adlı haftalık dergiye verdiği röportajda, hapisteyken iyi muamele gördüğünü, kendisini Slobodan Milosevic'in serbest bıraktığını, Galip Balkar'ın geleceğin başbakanı olarak görüldüğü için hedef seçildiğini öne sürdü.

YAŞAMI

Galip Balkar, 1936'da İstanbul'da doğdu. Ankara Koleji ve Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. 1959 yılında Dışişleri Bakanlığı'na girdi. 1961 yılında Türkiye'nin NATO nezdindeki Daimi Temsilciliğine Üçüncü Katip olarak atandı. 1966-1969 yılları arasında Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'ın Özel Kalem Müdürlüğü görevinde bulundu. 1969'da Londra Büyükelçiliği Başkatipliğine atandı ve buradaki görevi sırasında Büyükelçilik Müsteşarlığına terfi etti. Merkezde Müşterek Güvenlik Dairesinde Genel Müdür Yardımcılığı ve Daire Reis Vekilliği görevlerinde bulunduktan sonra Türkiye'nin NATO nezdindeki Daimi Temsilciliğine bu kez Birinci Müsteşar olarak atandı. Buradan Ekim 1981'de Yugoslavya nezdinde Türkiye Büyükelçisi olarak Belgrad'a gitti.

Görsel Kaynak: AB Haber Merkezi