Unutulmaya yüz tutan meslekler yaşatılıyor #konyahaber
Konya Bedesten Çarşısı’nda yaklaşık 50 yıldır küçükbaş ve büyükbaş hayvanlara takılan çan satış işiyle uğraşan Mehmet Ali Savari eskilerden pek çok kişinin yapmış olduğu bu zanaatı şimdilerde çok az kişi yaptığını belirtti.
Çanı, genellikle metalden yapılan, içindeki bir dille ya da tokmakla kenar ucuna vurulduğunda çınlayan içi boş bir araç olarak tanımlayan Savari, madensel olarak bir kısmı saçtan yapıldığını bir kısmının da sarı tiriş denilen sanayi ürününden yapıldığını belirtti. Savari, “Sanayi ürününden yapılanlar döküm olur sacdan yapılanlar dövülerek yapılır. Çan, çocukların beşiklerinde uyutma ve eğlendirme aracı, atların eğerleri ve başlıklarında bir süs aracı, koyun ve keçilerin boynunda bir haberleşme aracı olarak tarihsel süreçte kullanılmıştır. Ama özellikle sürü hayvancılığında çan yaygın olarak kullanılır. Hayvanların küçüklük büyüklük ve ses özelliğine göre çanlar takımları da değişir. Küçükbaş ve büyükbaşlarda kullanılan çanlar farklıdır. Zillerin biraz daha büyük olanları kelek olarak adlandırılır. Dağ ve ova yöresinde de farklı çanlar takılır” dedi.
“SÜRÜNÜN KORUNMASI İÇİN ÇAN SON DERECE ÖNEMLİDİR”
Çanın sürünün sigortası olduğunu ifade eden Savari, “Çan takılmaz ise sürünün nereye gittiğini bulamazsınız. Sürü hareketlendiği zaman inekler ve koyunlar yürümeye başlayınca çanları çınlar uyuyan hayvanları uyandırırlar. Yine açık alanlar da bir hayvan sürüden ayrıldığı zaman çoban o çanı dinleyerek sürüyü bulabilir. Özellikle iki ayaklı ve dört ayaklı canavarların nereden geleceğini bilemezsiniz. Sürünün korunması için de çan son derece önemli ve vazgeçilmez bir üründür.Yalnızca hayvanlarda kullanılmaz bahçelerde de ip gerilerek oraya da çan asılır domuz gelince çan çalar ev sahibinin haberi olur böylece mahsulünü veya hayvanlarını korur. Bu yüzden çanların çıkarmış olduğu ses iyi olmalıdır” şeklinde konuştu.
“BU MESLEĞİ ŞİMDİLERDE ÇOK AZ KİŞİ YAPIYOR”
Normal sacın dövülerek daha sonra demir kavuşturulup çekiçle ve örsle birleştirildiğini söyleyen Savari, çanın daha sonra bakır kaplandığını belirtti. Eski zamanlarda pek çok kişinin yapmış olduğu bu mesleği şimdilerde çok az kişinin yaptığını ifade eden Savari, “Konya’da yapan var mı yok mu bilmiyorum biz ağırlık olarak Denizli, Manisa, Bursa ve Balıkkesir’den getiriyoruz. Satışların normal seviyelerde seyrediyor. Fiyatlar 1 TL’den başlıyor 100 TL’ye kadar çıkabiliyor” diye ifade etti.
GAMZE ERDOĞAN
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.